Građevinski klaster Dunđer je implementirao jednogodišnji projekat IZORETEX – INOVATIVNI EKOLOŠKI IZOLACIONI MATERIJAL OD SPECIFIČNIH VRSTA RECIKLIRANOG TEKSTILNOG OTPADA odobren i sufinansiran od strane Nacionalne agencije za regionalni razvoj.IZORETEX – Innovative environmental INSULATION MATERIALS FROM SPECIFIC recycled textile waste approved and co-financed by the National Agency for Regional Development.
U poslednjih više od 10 godina, “prljava” tekstilna industrija je prešla iz EU u Srbiju, i to uglavnom u južnu Srbiju. Uprkos poboljšanju stope zaposlenosti i životnog standarda, postoje neke ekološke posledice zbog tekstilnog industrijskog otpada i teškoće sa njegovim tretiranjem.
Ukoliko se ne reciklira, preostaju dva standardna načina njegovog tretiranja: ili odlaganje na deponije ili spaljivanje, međutim, oba su najčešće nepogodna ili čak i zakonom zabranjena. Prvi treba izbeći, zbog proizvodnje otrovnih gasova i emisije CO2, a drugi zbog zagađenja zemljišta i prenosa zagađujućih materija u životnu sredinu, posebno poljoprivredne proizvode, sa mogućnošću da uđe u ljudski lanac ishrane. Četvrta, poslednja i najskuplja solucija je izvoz otpada u drugu zemlju. Kod nas, međutim, još uvek ne postoji rigorozna kontrola rešavanja pitanja opasnog tekstilnog otpada. Samo u jugoistočnoj Srbiji postoje hiljade tona otpada tekstilne industrije, sa, manje ili više, nepoznatom krajnjom destinacijom. Pri tome tekstilni otpad koji je tretiran hlorom ili sličnim opasnim materijama ne sme da se odlaže na deponije.
Izvori tekstilnog otpada su: kućni tekstil od stanovništva i industrijski tekstilni otpad. On prvo ide na razvrstavanje na upotrebljivu finalnu odeću, tipa second hand, i na ostalu od koje se izrađuju finalni prizvodi tipa vreća, strunjača, papuča, jastuka i sličnih proizvoda. Kako ova proizvodnja takođe stvara sekundarni tekstilni otpad, on se dalje koristi kao punilo za jastuke, taburete, vreće za boks i ne ostavlja iza sebe tercijerni tekstilni otpad.
Postoji međutim i automobilski tekstil, tj. tekstilni otpad koji nastaje u automobilskoj industriji, koji iz tih razloga mora posedovati neka svojstva koja ga razlikuju od običnog tekstilnog otpada, a to je rezistentnost na vatru. Zašto je ovaj materijal interesantan građevinskoj industriji?
Novi standardi u gradnji koji se bave efektima klimatskih promena i smanjenjem toplotne energije i energije hlađenja su dva osnovna pitanja na nivou EU. 10% svetske energije koja se koristi samo za grejanje objekata, predstavlja brigu za građane Evrope i novo zakonodavstvo EU. Nove stroge Direktive EU, zajedno sa ekonomskom krizom u građevinskom sektoru su postavili izuzetno visoke izazove već oslabljenim preduzećima u građevinskom sektoru, posebno malim i srednjim preduzećima. Potrebe tržišta i nova prilika za opstanak MSP u građevinskom sektoru je istraživanje konkurentskih rešenja za toplotnu i zvučnu izolaciju lakih građevinskih konstrukcija, kroz traženje izolacionih materijala koji bi bili ekološki prihvatljivi, jeftini i napravljeni od recikliranih materijala.
Predloženi projekat ima za cilj da donese na tržište novi proizvod građevinski izolacioni materijal, napravljen od recikliranog tekstilnog industrijski otpada. To je IZORETEX – nova jeftina termički poboljšana i “spremna za upotrebu” kompozitna izolacija, koja kombinuje u jednom proizvodu 3 glavne osobine: toplotnu izolacionu sposobnost i izvanrednu vazdušnu kontrolu zvuka, kao i otpornost na vibracije. Raznovrsnost koncepta će ovaj materijal učiniti prilagodljivim za potrebe grejanja i hlađenja, omogućavajući ovom proizvodu da se dobro ponaša u različitim klimatskim obrascima i na različitim geografskim tržištima samo prilagođavanjem svog sastava, dimenzije, gustine i debljine.
Iskustva u reciklaži otpada tekstilne industrije, u zemljama u okruženju, dovela su do industrijske proizvodnje sličnog visokokvalitetnog izolacionog materijala. Ova zaokružena tehnologija za zaštitu životne sredine i ekonomski tretman tekstilnog otpada, uz neke modifikacije može da se prenese na naše prostore, odnosno Jugoistočnu Srbiju. U tom smislu Građevinski klaster “Dunđer”, sa nekoliko svojih članica a naročito među njima “Vagres Inženjering” i “PINTER-ODPLAST”, iz Niša, koje su izrazile spremnost da ulože u ovaj poduhvat, ima potencijal da u ovom delu Srbije počne sa reciklažom tekstilnog otpada u svrhe proizvodnje novog ekološkog izolacionog materijala visokih performansi.
IZORETEX – granulat je izolacioni materijal u obliku pahuljica od tekstilnih ostataka koje preostaju od krojenja automobilskih pokrivača nakon rezanja oblika za sedista i naslone za glavu. U ovaj tekstil se dodaju aditivi, inhibitori plamena, koji ce osigurati bolju trajnost proizvoda i povećati izdržljivost i zaštitu od insekata i parazita. IZORETEX – granulati, izolacija tekstilnih vlakana se aplikuju injektiranjem u otvore zidova.
IZORETEX – zrnasta izolacija u obliku pahuljica namenjen je otvorima u međuprostorima zidova, što je rezultiralo izolacijom u jednom komadu, bez dodira, toplote i zvučnih mostova, dakle, kao izolacioni sloj može ravnomerno da prekriva cevi i ostatak instalacija.
Važna osobina IZORETEX granulata, osim, naravno, najvažnije, kao što su toplotna i zvučna nepropustljivost, ovaj materijal je neosetljiv na vodenu paru ili vlagu kao primarni materijal visokog kvaliteta poliester i poliuretan, od kojeg su napravljene sedišta i nasloni za glavu za automobile.
Ovi materijali su pravljeni po vrlo visokim evropskim i američkim automobilskim standardima, koji je u ovoj grani vrlo rigorozan i stopu spaljivanja ili test gorivosti… (cigareta pušača, vatra u automobilu). Štaviše, otpornost tekstila u skladu s vremenskim uslovima: vlaga, temperatura, gotovo je neograničena.
Elastičnost je drugo vrlo važno svojstvo IZORETEX granulata. Budući da se punjenje šupljina odvija uz blagi pritisak, volumen materijala (slično djelovanju opruge) ostaje stisnut.
Ekološki aspekt
Očekivani rezultati od reciklaže industrijskog tekstilnog otpada su pre svega značajni za celu lokalnu zajednicu u smislu rasterećivanja komunalnih preduzeća ovom vrstom otpada, pa samim tim i smanjivanjem pritiska na deponije, a sa druge strane otvarnjem mogućnosti za LOM poslove kompanijama koje imaju veliki otpad, kao i rasterećivanje punktova Crvenog krsta viškovima garderobe.
Ekološki aspekt se takođe ogleda i u tome što će se smanjiti zagađivači okoline, kao što je nedavno bio incident sa bacanjem velikih količina tekstila u Kragujevcu.
5) DETALjAN OPIS AKTIVNOSTI NA PROJEKTU
Principi sortiranja i recikliranja specifičnog industrijskog tekstilnog otpada u cilju pravljenja novog izolacionog materijala
1. Mapiranje i analiza najvećih proizvođača neopasnog tekstilnog industrijskog otpada i problemi sa njihovim čuvanjem i odlaganjem
2. Vrste neopasnog tekstilnog industrijskog otpada, tehnike čuvanja i skladištenja, pravila upravljanja ovim otpadom, spaljivanje, izvoz otpada, obavezni propisi (ISO 14001)
3. Razvrstavanje i tipologizacija tekstilnog industrijskog otpada na otpad sa mogućnošću recikliranja u građevinski izolacioni materijal bez dodatne produkcije sekundarnog otpada i na ostali tekstilni otpad
4. Definisanje izbora najboljeg načina obrade tekstilnog otpada autoindustrije od proizvodnje presvlaka i uzglavlja u automobilima (kidanje, seckanje ili mlevenje) u zavisnosti od tražene finoće, gustine, debljine i teksture izolacionog materijala
5. Definisanje tipova izolacionog materijala u zavisnosti od izbora lepkova i mase za ispunu pre presovanja: tehnologija proizvodnje, sirovine, dizajn i svojstva proizvoda
6. Presovanje bazične mase izolacionog materijala na različite ciljne gustine i dimenzije
7. Probna proizvodnja pilot količine izolacionog materijala različitih karakteristika
8. Plan za korišćenje i širenje znanja, kroz radionicu i demonstracione aktivnosti za predstavljanje izolacionog materijala od tekstilnog industrijskog otpada
9. Promocija eksploatacije, analiza potencijalnih konkurenata iz zemalja iz okruženja
10.Ispitivanje karakteristika kao što su otpornost na vlagu, vazduh i paropropusnost i mehanička otpornost proizvoda koja mora biti prihvatljiva i za druge geografske destinacije
Preliminarna laboratorijska testiranja toplotne, zvučne i vibro izolacije, kao i vatrootpornosti i otpornosti na vlagu
1. Numeričko modeliranje termičkih karakteristika izolacionog materijala
2. Izrada softwera za podršku termičkog modela
3. Laboratorijsko testiranje termičkih karakteristika materijala
4. Numeričko modeliranje akustičnih karakteristika izolacionog materijala
5. Izrada softwera za podršku akustičnih modela
6. Laboratorijsko testiranje akustičnih karakteristika materijala
7. Numeričko modeliranje vibracionih karakteristika izolacionog materijala
8. Izrada softwera za podršku vibracionih modela
9. Laboratorijsko testiranje vibracionih karakteristika materijala
10. Numeričko modeliranje vatrootpornih karakteristika izolacionog materijala
11. Izrada softwera za podršku vatrootpornih modela
12. Laboratorijsko testiranje vatrootpornih karakteristika materijala
Over the last 10 years, the “dirty” textile industry has moved from the EU to Serbia, mostly in southern Serbia. Despite improving the employment rate and living standards, there are some environmental impacts due to textile industrial waste and the difficulty of treating it.
Unless it is recycled, there are two standard ways to treat it: either landfilling or incineration, however, both are usually unsuitable or even prohibited by law. The first one needs to be avoided, due to the production of toxic gases and CO2 emissions, and the second because of the pollution of soil and the transfer of pollutants to the environment, especially agricultural products, with the possibility of entering the human food chain. The fourth, last and most expensive solution is the export of waste to another country. However, there is still no rigorous control over the issue of hazardous textile waste in our country. Only in southeastern Serbia there are thousands of tonnes of textile industry waste, with, more or less, an unknown destination. In addition, textile waste treated with chlorine or similar hazardous substances must not be disposed of in landfills.
Sources of textile waste are: home textiles from the population and industrial textile waste. It first goes to the classification of usable final clothing, type second hand, and on the rest of which the final products of the type of bag, mat, slippers, pillows and similar products are made. As this production also creates secondary textile waste, it is further used as a filler for pillows, tabbars, boxing bags and does not leave tertiary textile waste behind.
There is, however, automotive textiles, that is, textile waste that arises in the automotive industry, which for this reason must possess some properties that distinguish it from plain textile waste, which is fire resistance. Why is this material interesting for the construction industry?
New building standards that deal with the effects of climate change and the reduction of heat and cooling energy are two basic issues at the EU level. 10% of the world’s energy used only for the heating of buildings, is a concern for the citizens of Europe and new EU legislation. The new stringent EU Directives, together with the economic crisis in the construction sector, have posed extremely high challenges to already weakened companies in the construction sector, especially small and medium-sized enterprises. Market needs and new opportunities for the survival of SMEs in the construction sector are researching competitive solutions for the thermal and sound insulation of light construction structures, by looking for insulating materials that would be environmentally friendly, cheap and made from recycled materials.
The proposed project aims to bring to the market a new product building insulation material, made from recycled textile industrial waste. It is IZORETEX – a new cheap thermal enhanced and “ready-to-use” composite insulation, which combines in one product 3 main features: thermal insulation capability and outstanding air control of sound, as well as vibration resistance. The diversity of the concept will make this material adaptable to heating and cooling, allowing this product to behave well in different climatic patterns and in different geographic markets by adjusting its composition, dimension, density and thickness.
Experiences in the recycling industry in the textile industry in the surrounding countries led to the industrial production of a similar high quality insulation material. This rounded technology for environmental protection and economical treatment of textile waste, with some modifications, can be transferred to our area, or South East Serbia. In this sense, the Dunster Construction Cluster, with several of its members, and especially among them “Vagres Engineering” and “PINTER-ODPLAST” from Nis, who expressed their readiness to invest in this venture, have the potential to start in this part of Serbia recycling of textile waste for the purpose of producing new high-performance ecological insulating material.
IZORETEX – granulate is an insulating material in the form of flakes of textile residues that remain from the carving of car covers after cutting the seating design and head restraints. Additives, flame inhibitors are added to this textile, which will ensure better durability of the product and increase durability and protection against insects and parasites. IZORETEX – granules, insulation of textile fibers are applied by injection into the wall openings.
IZORETEX – grain insulation in the form of flakes is intended for openings in the walls of the walls, which resulted in isolation in one piece, without touch, heat and sound bridges, therefore, as the insulation layer can evenly cover the pipes and the rest of the installations.
These materials are made according to very high European and American automotive standards, which in this branch are very rigorous and the burning rate or fuel test … (cigarette smokers, fire in the car). Moreover, the textile resistance according to the weather conditions: humidity, temperature, is almost unlimited.
Elasticity is another very important property of IZORETEX granules. Since the cavity is filled with a slight pressure, the volume of the material (similar to the action of the spring) remains compressed.
Ecological aspect
Expected results from the recycling of industrial textile waste are primarily important for the whole local community in terms of relieving utility companies by this type of waste, and therefore by reducing the pressure on landfills and, on the other hand, opening up opportunities for LOM operations to companies that have large waste, as well relieving Red Cross items of surplus clothes.
The ecological aspect is also reflected in the reduction of pollutants in the environment, such as the recent incident involving throwing large quantities of textiles in Kragujevac.
5) DETAILED DESCRIPTION OF ACTIVITY ON THE PROJECT
Principles of sorting and recycling specific industrial textile waste in order to create new insulating material
1. Mapping and analysis of the largest producers of non-hazardous textile industrial waste and problems with their storage and disposal
2. Types of non-hazardous textile industrial waste, storage and storage techniques, waste management rules, incineration, export of waste, mandatory regulations (ISO 14001)
3. Classification and typology of textile industrial waste to waste with the possibility of recycling into building insulation material without additional production of secondary waste and on other textile waste
4. Defining the choice of the best way of processing the textile waste of the auto industry from the production of coatings and headbands in cars (tearing, chopping or grinding) depending on the required fineness, density, thickness and texture of the insulating material
5. Defining the types of insulation material depending on the choice of adhesives and the mass for filling before pressing: production technology, raw materials, design and product properties
6. Pressure of the basic mass of the insulating material to different target densities and dimensions
7. Trial production of pilot quantity of insulation material of different characteristics
8. Plan for using and disseminating knowledge, through a workshop and demonstration activities for presenting insulating material from textile industrial waste
9. Promotion of exploitation, analysis of potential competitors from countries in the region
10. Examination of characteristics such as moisture, air and vapor permeability and mechanical resistance of products that must be acceptable for other geographical destinations
Preliminary laboratory tests for thermal, acoustic and vibration insulation, as well as fire resistance and humidity resistance
1. Numerical modeling of thermal characteristics of insulating material
2. Creating software for thermal model support
3. Laboratory testing of thermal properties of materials
4. Numerical modeling of acoustic characteristics of insulating material
5. Creating softwares to support acoustic models
6. Laboratory testing of acoustic material characteristics
7. Numerical modeling of the vibration characteristics of the insulating material
8. Creating software for supporting vibration models
9. Laboratory testing of vibration characteristics of the material
10. Numerical modeling of fireproof characteristics of insulating material
11. Developing software for fireproof models
12. Laboratory testing of fireproof material characteristics
